Wiadomości z rynku

piątek
22 listopada 2024

Autosan H9 - siła w prostocie

Autobusy. Autosan H9 z lat 1973-2001
12 października 2007
Jest toporny, niewygodny i przestarzały technicznie, a jednocześnie tani w zakupie, ekonomiczny i prosty w serwisowaniu. Autosan H9 to wciąż jeden z najczęściej spotykanych autobusów wykorzystywanych na międzymiastowych i podmiejskich trasach. W najpopularniejszej turystycznej wersji H9-20 standardowo montowanych jest 41 foteli, międzymiastowy H9-21 zabiera na pokład 51 pasażerów: 39 na miejscach siedzących i 12 na stojących. Miejskie odmiany H9-33 i H9-35 mają po 24 miejsca siedzące i 44 stojące.
Najczęściej użytkują go przedsiębiorstwa PKS, mali przewoźnicy prywatni i szkoły nauki jazdy. Na rynku wtórnym do wyboru są różniące się wyposażeniem i pojemnością przedziału pasażerskiego odmiany miejskie, międzymiastowe i turystyczne. W zależności od wersji autobus mierzy 9.310 lub 10.000 mm, ma szerokość 2.500 mm, wysokość 2.990 lub 3.150 mm, rozstaw osi 4.000 lub 4.700 mm i waży od 7.700 do 8.400 kg. W najpopularniejszej turystycznej wersji H9-20 standardowo montowanych jest 41 foteli, międzymiastowy H9-21 zabiera na pokład 51 pasażerów: 39 na miejscach siedzących i 12 na stojących. Miejskie odmiany H9-33 i H9-35 mają po 24 miejsca siedzące i 44 stojące. Niezależnie od wersji Autosan ma sztywne, mechaniczne zawieszenie obu osi. Dostęp do przestrzeni pasażerskiej zapewniają otwierane mechanicznie (rzadziej hydraulicznie) drzwi, które umieszczono w przedniej i tylnej części autobusu.
"Dziewiątkę" napędza montowany z tyłu andrychowski turbodiesel 6CT107/A3 o pojemności 6,5 l, dostępny w dwóch wersjach mocy: 138 lub 150 KM. Współpracuje z nim pięciostopniowa ręczna przekładnia ZF S5-45. Silniki są ekonomiczne (Autosan spala średnio 20 l ON na setkę). Do remontu wytrzymują średnio 300-500 tys. km przebiegu, podobnie jak skrzynie i tylne mosty. Trwałe jest zawieszenie (tulejowanie wieszaków na obu osiach wykonuje się co 100 tys. km), użytkownicy psioczą natomiast na układ hydrauliczny. Problemy w trakcie zimowej eksploatacji przy temperaturach poniżej -15°C stwarza zamarzający układ powietrzny hamulców i sprzęgła, zamarza też instalacja elektryczna, uszkodzeniu ulega centralne ogrzewanie. Poszycie nadwozia jest kiepsko zabezpieczone przed korozją. Natomiast dostęp do podstawowych podzespołów i ich osprzętu jest prosty.
Ceny Autosanów H9 na rynku wtórnym są niewygórowane. Za zadbany, dziesięcioletni egzemplarz sprzedający żądają średnio 30 tys. zł netto. Turystyczna wersja z połowy lat 80. to wydatek około 10 tys. zł netto.

Ekspert

Jan Umiastowski z serwisu Transped w Lublinie:
- Konstrukcja H9 z mechanicznym zawieszeniem i sztywnymi osiami w polskich warunkach jest bardziej niezawodna niż Jelcza PR 110, w którym pękają poduszki zawieszenia. Rygory serwisowe H9 nie są wyśrubowane. Olej i filtry wymieniać należy co 30 tys. km. Tyle samo wytrzymują tylne szczęki hamulcowe. Przednie hamulce wymagają serwisu co 90 tys. km.

Plusy

Niskie spalanie. Trwałe silniki i skrzynie biegów. Spory wybór dostępnych wersji. Niska cena zakupu.

Minusy

Awaryjny układ hydrauliczny. Defekty instalacji elektrycznej i systemu ogrzewania. Korozja nadwozia.
Fabryczne dane techniczne
Pojazd prezentowanyAutosan H9-20 KonkurentJelcz PR110T
Dopuszczalna masa całkowita 12.500 kg 17.280 kg
Masa własna 8.400 kg 9.800 kg
Liczba miejsc 41+1 51+1
Długość 10.000 mm 12.000 mm
Szerokość 2.500 mm 2.500 mm
Wysokość 3.150 mm 3.040 mm
Rozstaw osi 4.700 mm 6.100 mm
Poj. silnika / cylindry 6,5 l / R6 11,1 l / R6
Moc maksymalna 150 KM 185 KM
przy obr./min 2.600 2.200
Maksymalny moment obrotowy 432 Nm 710 Nm
przy obr./min 1.600 1.200
Skrzynia biegów ręczna 5+1 ręczna 4+1
Ceny netto nowych części w autoryzowanych serwisach
Autosan H9-20 Jelcz PR110T
Chłodnica 1.400 zł 1.700 zł
Sprzęgło (tarcza+docisk+łożysko) 1.150 zł 1.100 zł
Reflektor 167 zł 160 zł
Okładzina hamulcowa 24 zł 26 zł
Filtr oleju 12 zł 7 zł
Filtr powietrza 32 zł 35 zł
Ceny części używanych
Autosan H9-20 Jelcz PR110T
Reflektor 90 zł 70 zł
Zderzak przedni 300 zł 500 zł
Szyba czołowa 900 zł 600 zł
Chłodnica 600 zł 750 zł
Przykładowe oferty na rynku wtórnym (październik 2007 r.)
Rocznik Autosan H9-20przebieg tys. km - cena netto Jelcz PR110T / T120* przebieg tys. km - cena netto
1987 870 - 10,5 tys. zł 920 - 10,0 tys. zł
1988 890 - 11,9 tys. zł 900 - 12,7 tys. zł
1989 800 - 15,5 tys. zł 820 - 14,5 tys. zł
1990 850 - 14,9 tys. zł 850 - 13,5 tys. zł
1992 770 - 22,0 tys. zł 640 - 18,0 tys. zł
1993 600 - 24,0 tys. zł 550 - 18,0 tys. zł
1995 589 - 25,0 tys. zł -
1998 490 - 45,0 tys. zł -
2001 180 - 96,0 tys. zł -
* od 1989 r.
Klikając [ Zapisz ] zgadzasz się na przetwarzanie swoich danych osobowych zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W każdej chwili możesz się wypisać klikając na link Wypisz znajdujący się na końcu każdej z otrzymanych wiadomości.